kpss2 tarih coğrafya vatandaşlık bilgisi notları

KURTULUŞ SAVAŞI DÖNEMİ 5

KURTULUŞ SAVAŞI DÖNEMİ 5

Tekalifi milliye kararları :

  • Halk elinde olan malının (yiyecek, giyecek, hayvan,) %40nı vergi olarak verecek.
  • Halk elindeki silah ve cephaneye ordu depolarına teslim edecek.
  • Onları toplamak için her ilçede ‘’milli vergi ‘’ komisyonu açılacak.
  • Ülkedeki zanaatkarlar ordunun emrinde çalışacak.

Sakarya meydan savaşı (23ağustos-13 eylül 1921) :

  • Yunanlılar Kütahya –Eskişehir galibiyetiyle hazırlıklarına biraz daha hız vererek sakaryanın doğusunda bulunan türk mevzilerine saldırıya geçtiler.
  • Türk ordusunun yapılan saldırı karşısında Ankaranın elli km güneyine çekilmesi sonucu başkomutan M. Kemal ‘’hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatanın her karış toprağı vatandaşın kanıyla sulanmadıkça terk olunmaz ‘’ emrini verdi. Böylece türk birlikleri vatan toprağını ölümüne savunarak 22 gün 22 gece savaştı.
  • Türk ordusu 11 eylül 1921 de düşmana karşı taarruza geçti. 12 ve 13 eylülde düşman Eskişehire doğru kavalandı.
  • Sonuç: Sakarya savaşı ile türk ordusunun viyana bozgunundan bu güne kadar devam eden geri çekilişi sona erdi. Türkler taarruza yunanlılar ise savunmaya geçti.
  • M. Kemale gazi ve mareşal ünvanı verildi.
  • Türk ordusunun morali düzeldi. M. Kemale güven arttı. Rusya ile kars, Fransa ile Ankara antlaşması yapıldı.

Ankara antlaşması (20 ekim 1921) :

  • Fransa yeni kurulan türk devletini tanıdı. Türkiye Fransa arasındaki ateşli mücadele sona erdi.
  • Fransaya verilen kapitülasyonlar kaldırıldı. Hatay hariç bugünkü Suriye sınırları çizildi.
  • Hatayda bulunan Türklere geniş haklar tanındı. Hatayda özel bir yönetim kurulacaktı.
  • Türkçe resmi dil kabul edildi.
  • Sülayman şahın mezarının bulunduğu caber kalesine türk bayrağı çekilecek ve burası türk toprağı kabul edilecekti.
  • Fransa misakı milli sınırlarını resmen tanıdı.
  • İtilaf devletleri arasındaki bu birlik bu antlaşma ile bozuldu.

Kars antlaşması (13 ekim 1921) :

  • Sovyet Rusya ile TBMM hükümeti arasında imzalandı.
  • Batum gürcistana verilecekti.
  • Moskova antlaşmasının tekrarı niteliğinde olan kars antlaşması ile doğu sınırlarımız kesin olarak çizilmiştir.
  • Misakı milliden ilk taviz verilmiştir.

Büyük taarruz başkomutanlık meydan muharebesi (26 ağustos-11 ekim 1922) :

  • Ordumuz Sakarya savaşından sonra 1 yıl bekledi. Bunun sebebi ise düşmana karşı kesin bir darbe vurmak için gerekli hazırlıkları yapmaktı. Servi Türklere zorla kabul ettiremeyeceğini anlayan itilaf devletleri yunanlılarla Türkler arasında bir an önce ateşkes imzalaması için çalışmalara başladı.
  • Bu uzun süre zarfında türk ordusuda yeni bir saldırı için hazırlıklara başladı. Bunlar:
  • Tekalifi milliye emirleri uygulanmaya konularak eksikler tamamlandı.
  • Başkomutanlık görevi süresiz olarak uzatıldı.
  • Doğu ve güney cephesindeki birlikler gizlice batıya kaydırıldı.
  • İstanbulda bulunan silah ve cephane Anadolu ya getirildi.
  • Bu çalışmalar büyük bir gizlilikle yapıldı ve saldırı hazırlıkları tamamlandı.
  • 30 ağustos 1922 de yapılan başkomutanlık meydan muharebesini Türklerin kazanması ve M. Kemalin ‘’ilk hedefimiz Akdeniz dir ileri ‘’ komutunu vermesi ile eğe denizine doğru düşman takip edildi. 9 eylüle kadar süren kovalamaca sonunda düşmanın İzmire girmesi ile 18 eylül 1922 tarihine kadar işgalci yunan ordusu tamamen yurttan temizlendi.
  • Sonuç : kurtuluş savaşı büyük bir barışla sona ermiştir. Yunan ‘’megalo idea’’ sona ermiştir.
  • Bağımsızlık yolundaki en büyük engel ortadan kalkmıştır.
  • İtilaf devletleri ile olan silahlı mücadele sona ermiştir. Ateşkes antlaşması imzalanmıştır.
  • M. Kemal zaferi bir süre gizlemiştir. Bunun sebebi ise düşmanın toparlanmasını engellemektir.
  • Tedbirli davranarak İngiliz tepkisini gözlemiştir.

Mudanya ateşkes antlaşması (3-11 ekim 1922)

  • Yunanlıların batı Anadolu dan temizlenmesinin ardından türk ordusu İstanbul, Çanakkale ve Kocaeli istikametinde ilerlemeye başlamışlardır. İtilaf devletlerini telaşlandıran bu olay sonrasında İngiltere , Fransa ve İtalyayı tekrar savaş çağırdı. Fakat olumlu cevap alamadı. Bunun üzerine ateşkes teklifinde bulunmak zorunda kaldı.
  • Mudanyada yapılan ateşkes görüşmelerinde:
  • Mudanyada yapılan ateşkes görüşmelerine İngiltere, Fransa, İtalya ve TBMM temsilcileri katıldı. Yunanistan görüşmelere dolaylı olarak katıldı. Mudanyada TBMM nin temsilcisi olarak batı cephesinin komutanı ismet paşa seçildi
  • İmzalanan antlaşmanın maddeleri şunlardır :türk ve yunan birlikleri arasındaki mücadele sona erecek
  • Doğu Trakya daki yunanlılar 15 gün içinde Meriç nehrinin batısına çekilecek.
  • İstanbul ve boğazlar TBMM ye bırakılacak. Türkler doğu Trakyada 8000 asker bulundura bilecek.
  • Bu sayede doğu Trakya şavaş olmadan Türklerin eline geçmiştir. Bu antlaşma ile türk-yunan sınırı büyük ölçüde çizilmiştir. Bu antlaşma türk kurtuluş savaşının başarı ile sonuçlandığını gösteren ilk diplomatik zaferdir.

tarih

not kpss2 sınavı için yeterlimi