1
Navarin olayı (1827) :
· Yunan isyanının bastırılması üzerine İngiltere, Rusya, Fransa, ve Yunanistanın bağımsızlığı için Londra da bir antlaşma imzalamışlardı. Bu antlaşmaya dayanarak 2. Mahmuttan Yunanistan bağımsızlığını talep ettiler.
· 2. Mahmut öneriyi iç işlerine müdahale olarak görmüş ve reddetmiştir.
· Bunun üzerine 64 parçalık Osmanlı donanması Rusya, Fransa, ve İngiltere donanmaları tarafından navarinde yakılmış(1827)
· Osmanlı devleti yakılan gemilerin zararınının ödenmesini istedi. Bunun üzerine İngiliz ve Fransızlar Osmanlı ile ilişkilerini keserken, Rusya, diğer devletlerin desteğinini almışken fırsatı kaçırmayarak Osman. Savş. Açtı
Osmanlı Rus Savaşı (1828-29) :
- Sebepleri : Rusyanın boğazlardan geçerek sıcak denizlere inmesi.
- Osmanlı devleti yakılan gemilerin zararını istemesi.
- Osmanlı devletinin İngiltere Rusya ve fransanın isteklerini kabul etmesi (yunan bağımsızlığı)
- Gelişme : Osmanlı devletinin yeniçeri ocağını yeni kaldırmış olması kurulan yeni ordunun ise (asakir-i mansure-i muhammediye ordusu) henüz oluşum aşamasında olması Osmanlının yenilmesine neden olacaktı .
- Rusya doğrudan Kafkaslar Erzurum ve Trabzona kadar ilerlemiş batıda ise edirneye girmiştir.
- Osmanlı bunun üzerine barış istemek zorunda kaldı.
- Sonuç : savaş sonunda Osmanlı devleti yenilmişti. Osmanlı ile Rusya arasında Edirne ant. Yapılmıştır (1829).
- bu antlaşmaya göre;
- Yunanistan bağımsız bir devlet olacaktı. Eflak ve boğdana imtiyaz verilirken sırbistana özerlik verildi.
- Rus ticaret gemileri boğazdan geçebilecekti. Rusya Osmanlıdan savaş tazminatı alacaktı.
- Fransız ihtilalinin etkisi ile bağımsızlık elde eden ilk azınlık yunanistandır.
- Edirne antlaşması küçük kaynarca antlş. Sonra şartları en ağır olan ikinci antlaşmadır.
Hünkar iskelesi antlaşması (1833) :
- Osmanlı devleti bir saldırıya uğrarsa Rusya denizden ve karadan yardım edecekti.
- Rusya saldırıya uğrarsa Osmanlı devleti boğazları kapatacaktı.
- Antlaşma 8 yıl yürürlükte kalacaktı.
- Bu antlaşma ile Rusya boğazlar üzerinde büyük avantaj sağlayıp Karadenizdeki güvenliliği artırdı.
- Boğazlar sözleşmesi bu antlaşma ile ortaya çıktı.
Nizip savaşı :
Sebep : Kütahya antlaşmasından memnun olmayan ve daha fazla tehlikeli olacağını düşünen 2. Mahmutun kavalalı Mehmet ali paşayı öldürmek istemesi idi.
- Kavalalının elde ettiği yerlerden memnun olmaması, her yıl vermesi Gereken vergiyi vermemesi, ve bağımsızlığını ilan etmesi.
Gelişme : Nizipte yapılan savaşta 2. Mahmut hayatını kaybetti. Yerine geçen 16 yaşındaki oğlu Abdülmecit padişah oldu. Rusya ile antlaşmasına kızan kaptanı derya Ahmet paşa Osmanlı donanmasını mısıra götürerek Mehmet ali paşaya teslim etti. Olaylardan rahatsız olan İngiltere Fransa Avusturya ve Rusya harekete geçti. bu meseleyi çözmek için Londra da bir konferans düzenlendi.
Londra konferansı (1840) :
- İngiltere Rusya Fransa ve Osmanlı arsasında imzalandı.
- Mısır iç işlerinde bağımsız dış işlerinde Osmanlıya bağlı olacaktı.
- Mısırın yönetimi Mehmet ali paşa ve çocuklarına bırakılacaktı.
- Fransadan beklediği desteği göremeyen Mehmet ali paşa şartları kabul etmek zorunda kaldı.
- Mısır meselesi tamamen çözüme kavuşmuş oldu. İngiltere sömürgelerine giden yolu güvence altına aldı.
- Osmanlı devleti Tanzimat fermanını ilan ederek Avrupalı devletlerin sağlamayı hedefledi.
Londra boğazlar sözleşmesi (1841) :
- Rusya ve Osmanlı arasındaki hünkar iskelesi antlaşmasına göre Karadenizde ve boğazlarda üstünlüğünü elde eden Rusya amacına ulaşmıştı. Bu durumdan rahatsız olan İngiltere ve Fransa iyice endişelenmeye başlamıştı.
- 8 yıl için imzalanan hünkar iskelesi antlaşması bitmek üzere idi. İngiltere boğazlar sorununu uluslararası bir konferansta ele alınması istendi. Rusya durumu kabul etmek zorunda kaldı.
- Konferansa Fransa, Avusturya, İngiltere, Rusya ve Osmanlı katıldı. Buna göre;
- Boğazlardan hiçbir savaş gemisi geçemeyecek.
- Boğazlar Osmanlı devleti eğemenliğinde olacak
- Avrupalıların garantisi altında tutulacak, ticaret gemilerine açık olacaktı.
- Londra boğazlar sözleşmesi ile ;
- Boğazlar ilk defa uluslar arası bir statü kazanmıştır.
- Osmanlının boğazlar üzerindeki egemenliği kısmende olsa kısıtlandı.
- Rusyanın hünkar iskelesi ile elde ettiği üstünlük sona erdi.
Kırım savaşı :
- Sebep : Rusyanın Osmanlı devleti üzerindeki emelleri (sıcak denizlere inmek boğazlara sahip olmak)
- Kutsal topraklar üzerindeki Ortodoks hristiyanların haklarını genişletmek.
- Gelişme : Osmanlı devleti ile Rusya arasında başlayan savaşa diğer devletler müdahale etmedi. Yalnız tedbir olması için İngiltere ve Fransa boğazlar sözleşmesine rağmen Çanakkale boğazını geçerek İstanbula geldiler. Amaçları, savaş Osmanlı devletinin aleyhine dönerse müdahale etmekti. Bu duruma sinirlenen Rusya Osmanlı donanmasını Sinopta yaktı. Bunun üzerine olay bir Avrupa sorunu haline gelmiş, İngiltere Fransa, Avusturya, piyemonte (İtalya ) Osmanlı devletine yardım etmişlerdir.
- Savaş Rusyanın aleyhine gelişti. Sivastapol düşmesi ile 2. aleksandır, barış istemek zoronda kaldı.
- Sonuç : Pariste Paris konferansı toplandı. Konferansta Osmanlı devletinin yanında Rusya İngiltere piyemonte Fransa ve Avusturya katıldı.
