2
Paris antlaşması (1856) :
- Osmanlı devleti bir Avrupa devleti sayılacak ve toprak bütünlüğü Avrupalıların koruması altına alınacak.
- Karadeniz tarafsız olacak yalnızca ticaret gemilerine açık olacak.
- Osmanlı ve Rusya, Karadenizde tersane ve savaş gemisini bulunduramayacaktı.
- Her iki tarafta birbirlerinden aldıkları yerleri geri verecekler, ve Rusya Osmanlının iç işlerine karışmayacaktı.
- Eflak ve boğdana muhteriyet verilecek.
- Boğazların yönetimi 1841 de yapılan Londra boğazlar sözleşmesine göre yapılacaktı.
- Avrupalı devletler ıslahat fermanını memnunlukla karşılamışlar ancak bu durum onlara Osmanlı devletinin iç işlerine karışma hakkını vermeyecekti.
Paris antlaşması ile;
- Kırım savaşında Osmanlı İngiltereden ilk kez borç para almıştır.
- Osmanlı devleti bir Avrupa devleti sayılmıştı. Kendi topraklarını korumaktan aciz olduğu anlaşılmıştı.
- Kapitülasyonların kaldırılması ilk kez gündeme gelmiştir.
- Osmanlı galip olmasına rağmen mağlup devlet muamelesi görmüştür.
- Rusyanın emelleri bir süre kısıtlanmış, İngiltere ve Fransanın çıkarını korumuştu.
Osmanlı rus savaşı (1877-78) 93 harbi :
- Sebep : Rusyanın Paris barış konferansında alınan Karadenizde savaş gemisi ve tersane bulundurmaması meddesine karşı çıkması ve tanımaması.
- Rusyanın Osmanlı devleti üzerindeki geleneksel politikası. Rusyanın balkanlardaki Panslavizm politikası.
- Prusyanın alman birliğini sağlamak için Fransızları yenilgiye uğratması sonucu Avrupada dengelerin bozması
- Gelişme : istanbulda durum karışıktı. Sultan Abdülaziz, Mithat ve avni paşanın çalışmaları sonucu tahttan indirilerek yerine 5.murat getirilmiştir. Ancak birkaç ay sonra oda indirilerek, 2 abdülhamit tahta getirilmiştir.
- İngiltere yeni bir savaşı önlemek için İstanbulda konferans düzenlemiş, Osmanlı devleti İstanbul konferansının kararlarını kabul etmemek için kanuni esasiyi ilan etti. Ama bunu diğer devletler ciddiye almadı
- Londra konferansı kararlarını kabul etmeyen Osmanlıya tepki gösteren Rusya diğer devletlerinde desteğini almışken savaş açtı. (1877)
- Rusya doğuda Kafkaslardan batıda Romanyadan ilerlediler. Rus orduları plevnede gazi Osman paşa ile yaptığı mücadelede çok kayıp vermelerine rağmen plevneyi ele geçirdiler.
- Ruslar yeşil köye kadar ilerlediler. Doğuda ise kars Ardahan Erzurum işgal edildi. Doğuda ve batıda sıkışan Osmanlı devleti barış istemek zorunda kaldı.
- Sonuç :
- Ayetsefanos (Yeşilköy) antlaşması (1878) : büyük Bulgaristan devleti kurulacaktı.
- Romanya Sırbistan ve karadağa tam bağımsızlık verilecekti. Bosna herseke özerklik verilecekti.
- Kars, Ardahan, batum, ve doğu Beyazıt Ruslara verilecekti.
- Osmanlı devleti Rusyaya savaş tazminatı verecekti.
- Rusya Bulgaristan sayesinde sıcak denizlere inerek emellerine ulama imkanı buldu. Bu durumdan rahatsız olan İngiltere, Fransa, Avusturya, tepki göstermişler ve antlaşmayı geçersiz saymışlardır. Berlin konferansının toplanmalarına karar vermişlerdir.
Berlin antlaşması :
- Sırbistan Romanya ve Karadağ bağımsız olacaktı. Osmanlı devletine bağlı büyük Bulgaristan prensliği kurulacaktı.
- Kars Ardahan ve batum Rusyaya verildi. Bosna hersek geçici olarak Avusturyaya verildi.
- Ermenilerin bulunduğu yerlerde ıslahatlar yapılacaktı.
Berlin antlaşması ile ;
- Ermeni meselesi ilk defa ortaya çıktı. Rusya engellendi.
- Osmanlı devletinin izlediği denge politikasında İngilterenin yerini Almanya aldı.
- Osmanlının dağılma süreci hızlanmıştır.
Berlin antlaşması ardından gelişen olaylar :
- 1878 de Kıbrıs İngilizler tarafından işgal edildi.
- İngiltere, Rusyanın Osmanlı topraklarına yapacağı saldırıyı önlemek maksadı ile Kıbrısı gecici olarak Osmanlıdan istemiş, ancak rus baskısı kalktığında Osmanlıya geri vermesi gereken İngiltere, adayı 1. dünya savaşı başlayınca kendi topraklarına kattığını ilan etmiştir. Böylece bugüne kadar gelen Kıbrıs sorunu ortaya çıkmıştır.
- Fransa cezayirden sonra tunusuda ele geçirdi.(1881)
- 1881 de İngiltere mısırı işgal etti.
- 1908 de Bosna hersek Avusturya topraklarına katıldı.
- 1908 de Girit yunanlılar tarafından işgal edildi.
19. YÜZYIL ISLAHATLARI
2. Mahmut dönemi ıslahatları :
asker alanında yapılan ıslahatlar : nizamı cedit sekbanı cedit kuruldu (alemdar Mustafa paşa)
· 2. Mahmut, alemdar Mustafa paşanın öldürülmesi üzerine sekbanı cedit yerine eşkinci ocağını kurdu.
· 1826 da yeniçeri ocağı kaldırıldı. Bu olaya tarihte vakayı Hayriyye denir. Yeni çeri ocağı yerine tamamen Avrupa örnek alınarak asakiri mansurei muhammediye ordusu kurulmuştur. Batı tarzı harbiye okulları kuruldu .
· tımar sistemi kaldırıldığı için, tımarlı sipahilerin yerine redif birlikleri kuruldu.
Yönetim alanında yapılan ıslahatlar: divan kaldırıldı. Yerine nazırlıklar kuruldu. BAKANLIKLAR.
Tüzük ve yönetmelikleri yapmak için komisyonlar kuruldu bunların en önemlisi dar-ı şura-yı babı ali, darı şurayı askeri meclis-i vaka-yı ahkam-ı adliye dir.
- Posta teşkilatı kuruldu, müsadere usulü kaldırıldı, tımar ve zeamet usulü kaldırıldı.
