ATATÜRK İLKE VE İNKILAPLARI ,ATATÜRK DÖNEMİ VE SONRASI DIŞ SİYASET-2
Tevhid-i tedrisat kanunu (3 Mart 1924) :
· Medereseler kapatıldı. Modern eğitim kurumları açıldı. Milli eğitim bakanlığı kuruldu.
· T.C sınırlarında bulunan bütün okullar milli eğitim bakanlığına bağlandı.
· Şeriye ve evkaf nezareti aynı gün kaldırıldı. Diyanet işleri bakanlığı kuruldu.
· Milli eğitim bakanlığı esasları şunlardır.
· Eğitim ve öğretim birliğini sağlamak, eğitimde kız-erkek eşitliğini sağlamak
· Öğretimi yaygınlaştırmak kolaylaştırmak, görevini bilen yetenekli öğrenciler yetiştirmek
Yeni Türk harflerinin kabulü (1 kasım 1928) :
· Osmanlı devletinde Türkçe hemen hemen unutulmuştur. Arapça harfler kullanılmış, Farsça ve Arapça kelimelerin devletin içerisine girmesi ile Osmanlıca denilen bir dil gelişmişti. Arapça harflerinin Türk dili yapısına uygun olmadığı,öğrenilmesinin ve yazılmasının zor olması nedeni ile TBMM 1Kasım 1928de yeni Türk harflerini kabul etti.
· 28 kasım 1928 de ise uluslar arası rakamlar kabul edildi.
Türk tarih kurumunun kurulması (15 nisan 1931) :
· Ulusal tarih yazıcılığını yürütmek için ‘’Türk tarihi teknik cemiyeti ‘’ kuruldu. Daha sonra bu kurum türk tarih kurumu olarak degiştirildi.
Türk dil kurumunun kurulması (12 temmuz 1932) :
· Amacı : Türk dilini yabancı dillerin etkisinden kurtarmak
· Türkçenin gelişmesini ve özelleşmesini sağlamak
· Türkçeyi uluslar arası bir düzeye ulaştırmak ve bilim dili haline getirmek
· Eğitim öğretim ve kültür alanında yapılan bazı yenilikler şunlardır:
· Millet mektepleri açılmıştır, Ankara hukuk mektebi açılmıştır, İstanbul üniversitesi kurulmuştur.
· Ziraat enstitüsü kurulmuştur, dil tarih, coğrafya fakültesi açılmıştır.
Toplumsal alanında yenilikler :
· Tekke ve zaviye türbeler kapatıldı (30 kasım 1925)
· Kılık kıyafette değişiklik yapıldı 25 kasım 1925 de şapka kanunu çıkarıldı.
· 3 aralık 1934 de çıkarılan bir yasa ile din adamlarının ibadet yerleri dışında dinsel kıyafetle dolaşmaları yasaktır.
· Soyadı kanunu çıkarıldı (21 haziran 1934)
· 24 kasım 1934 de çıkarılan bir yasa ile Mustafa kemal ‘’Atatürk’’ soyadını aldı.
· Takvim saat ve ölçülerde değişiklik yapıldı. 26 aralık 1925 de miladi takvim kullanılması esas alındı.
· Hafta tatili cumadan pazara alındı.(Avrupa ile ticari ilişkilerinin kolaylaşması amacı açısından)
Kadınlara siyasi hakların verilmesi :
· 3 nisan 1930 da belediye seçimlerine katılma hakkı.
· 1933 de muhtarlık seçimlerine katılma hakkı.
· 4 aralık 1934 de millet vekili seçme ve seçilme hakkı verilmiştir. TBMM 1935 de 18 kadın milletvekili gelmiştir.
Ekonomik alanlarda yapılan inkılaplar :
İzmit iktisat kongresi (17 şubat 1923) :
· Ham maddesi ülkemizde olan sanayi kolları kurulmalıdır.
· Sanayi özendirilerek ulusal bankalar kurulmalıdır.
· Fabrika ve büyük işletmeler kurulmalıdır.
· Özel teşebbüse kredi veren özel banka kurulmalıdır.
· Bu kongrede Devletçilik ilkesi esasa alınmıştır.
Tarım alanındaki inkılaplar :
· Aşar (öşür) vergisinin kaldırıldı (17 şubat 1925)
· Tarımda üretimin artırılması için çiftçiye tohum fidan gibi ürünler verildi.
· Çiftçiye kredi kolaylığı sağlandı. Kooperatifçilik özendirildi.
· Makineleşmeye gidildi. Ziraat okulları açıldı.
Ticari alanındaki inkılaplar :
· 1927 de teşvik-i sanayi kanunu çıkarıldı. 1924 de ilk özel banka olan iş bankası kuruldu.
· 1 temmuz 1926 da kabotaj kanunu çıkarıldı.
Sanayi alanındaki inkılaplar :
· sanayileşmenin önündeki en büyük engel olan kapitülasyonlar kaldırıldı.
· 1.beş yıllık sanayi planının uygulamasında öncülük etti.
Musul sorunu :
· Türkiye ile İngiltere arasında görüşmeler 1924 yılında başladı. İngiltere Musul üzerindeki çıkarlarını düşünerek özellikle buradaki petrol kaynakları için çaba harcıyordu. Bu yüzden ingilterenin sömürgesi olan Musul un ırak`a ait olduğunu iddia ediyordu.
· Bu sırada İngilizler şeyh sait isyanını çıkartarak Türkiye yi uğraştırmayı ve böylece Musul`a sahip çıkmayı amaçlıyordu. Daha İngiltere Türkiye ile görüşmeye başladı.
· Yapılan görüşmeler ardından 5 haziran 1926 tarihinde iki devlet arasında Ankara antlaşması imzalandı.
