YASAMA 3

YASAMA 3
• İşçiler, görevlerinden çekilmeden millet vekili adayı olabilirler.
• Yüksek öğretim elemanları, görevlerinden çekilmeden millet vekili adayı olamazlar.
• Seçim dönemi dolmadan cumhurbaşkanı seçimlerin yenilenmesine karar veremez.
• Yenilenmesine karar verilen meclisin yetkileri yeni meclis seçilmesine kadar sürer.
• Savaş sebebi ile yeni seçimlerin yapılmasına imkan görülmese TBMM seçimlerin bir yıl geriye bırakılmasına karar verebilir.
• TBMM üyeliklerinde boşalma olması halinde ara seçime gidilir. Ara seçim, her seçim döneminde 1 defa yapılır. Ve genel seçimden 30 ay geçmedikçe ara seçime gidilemez.
• Anayasadaki başlanğıç hükümleri, ana yasa metninden sayılır. Yargı yetkisi ‘’Türk milleti’’ adına kullanılır.
• Anayasada 2004 yılında yapılan değişikliler, kadın-erkek eşitliği hüküm altına alınmıştır.
• Anayasada 2001 yılında yapılan değişiklikler temel hak ve hürriyetlere ilişkindir.
• Anayasaya göre yakalanan veya tutuklanan kişi, 48 saat içinde mahkemeye çıkarılır, mahkeme 24 saat içinde karar verilir.
• Yerleşme hürriyeti ancak suç işlenmesinin önlemek, sosyal ve ekonomik gelişmeye sağlamak, sağlıklı ve düzenli kentleşmeyi gerçekleştirmek, kamu mallarını korumak amacıyla sınırlandırıla bilir.
• Süreli veya süresiz yayın önceden izin alma ve mali teminat yatırma şartlarına bağlanamaz.
• 18 yaşında ve fiil ehliyetine sahip her vatandaş, derneklere üye olabilir.
• 2001 anayasa değişikliği ile herkes meşru vasıta ve yollardan faydalanmak sureti ile yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahip kılınmıştır.
• 2001 anayasa değişikliği ile kanuna aykırı olarak elde edilmiş bulgular, delil olarak kabul edilemez.
• 2001 anayasa değişikliği ile ölüm cezası ve genel müsadere cezası verilemez.
• 2004 anayasa değişikliği ile uluslar arası ceza divanına taraf olmanın gerektiği hükümlülükler hariç olmak üzere vatandaş, suç sebebi ile yabancı bir ülkeye verilemez. Sendika kurmak haktır, grev bir haktır, lokavt bir hak degildir. Toplu iş sözleşmesi yapma bir haktır.
• 2001 anayasa değişikliği ile asgari ücretin tespitinde çalışanların geçim şartları ile ülkenin ekonomik durumuda göz önünde bulundurulur.
• Sosyal güvenlik bir haktır.
• 1987 anayasa değişikliği ile 18 yaşını dolduran her türk vatandaşı seçme ve halk oylamasına katılma hakkına sahiptir.
• Seçim kanunlarından yapılan değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içinde yapılacak seçimlere uygulanmaz.
• Parti üyesi olabilmek için 18 yaşını doldurmak gerekmektedir.
• Siyasi partiler önceden izin almaksızın kurulurlar.
• Kamu işçileri siyasi partilere üye olabilirler.
• Yüksek öğretim elemanlarının siyasi partilere üye olmaları ancak kanunla düzenlenir.
• Yüksek öğretim öğrencileri siyasi partilere üye olabilirler.
• Siyasi partilerin kapatılma davasını Yargıtay cumhuriyet baş savcısı açar.
• 2001 anayasa değişikliği ile parti kapatma zorlaştırılmıştır.
• 5 yıl yasağı, bir siyasi partinin kapatılmasına sebep olanların siyaset yapamayacakları süreyi gösterir.
• 5 yıl yasağı, anayasa mahkemesinin temelli kapatmaya ilişkin kesin kararının resmi gazetede gerekçeli olarak yayımlanmasından başlar.
• TBMM üyeleri seçildiği bölgeyi veya kendini değil bütün milleti temsil eder.
• Yasama dokunulmazlığı millet vekilini gereksiz soruşturma ve kavuşturmalardan korur.
• Yasama dokunulmazlığının istisnası suçüstü hali, ağır cezalık hal ve anayasanın 14. maddesi durumundadır.
• İstifa eden milletvekilinin düşmesi, genel kurulun vereceği karara gönderir.
• Kesin hüküm giyme veya kısıtlama halinde milletvekilliğinin düşmesi, mahkeme kararının genel kurulda okunmasına bağlıdır.
• Anayasa mahkemesi bu itirazı 15 gün içinde kesin karara bağlar.
• Milletler arası antlaşmalarının onaylanmasını uygun bulmak TBMM nin yetkisindedir.
• TBMM de kabul edilen kanunlar, 15 gün içinde cumhurbaşkanı tarafından yayımlanır.
• Bütçe kanunları cumhurbaşkanınca TBMM ne iade edilemez.
• Kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi verme TBMM nindir.
• Bakanlar kurulunun istifası, düşürülmesi veya yasama döneminin bitmesi, belli bir süre için verilmiş olan yetkinin sona ermesine sebep olmaz.
• Sıkıyönetim ve olağan üstü hallerde, başbakanlar kurulu cumhurbaşkanının başkanlığında toplanır.
• Olağan hallerde bakanlar kurulu, başbakanın bakanlığında toplanır.
• Kanun hükmünde kararnameler, resmi gazetelerde yayımlandığı gün yürürlüğe girer.
• Yayımlandıkları gün TBMM sunulmayan KHK lar bu tarihte yürürlükten kalkar.
• Savaş ilanına TBMM yetkilidir.
• Yabancı silahlı kuvvetlerin türkiyede bulunmasına TBMM yetkilidir.
• Ülkenin ani silahlı saldırıya uğraması halinde cumhurbaşkanı da türk silahlı kuvvetlerinin kullanılmasına karar verebilir.
• TBMM her yıl ekim ayının ilk günü kendiliğinden toplanır.
• Meclis bir yasama döneminde en çok 3 ay tatil yapar.
• Araverme döneminde veya tatil sırasında cumhurbaşkanı doğrudan doğruya veya bakanlar kurulunun istemi üzerine TBMM başkanı da doğrudan doğruya veya 1/5 nin talebi üzerine TBMM toplantıya çağrılır.
• TBMM başkanlık divanı, meclis başkanı, başkan vekilleri, katip üyeler ve idare amirlerinden oluşur.
• Siyasi parti grupları, meclis başkanlığı için aday gösteremez.
• TBMM üye tam sayısının 1/3 ile toplanır. TBMM toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir; ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tam sayısının ¼ 1 fazlasından az olamaz.