osmanlı devleti bölüm3

3

• Eyalet illeri bölündü, bunların başına valiler getirildi. Köylere ve mahallelere muhtarlar atandı.
• Devlet dairelerine padişahın resminin asılması sağlandı.
• Devlet memurlarının kılık kıyafetleri yeniden düzenlendi.
• Pasaport uygulaması başladı, karantina servisleri açıldı, askeri alanda ilk nüfus sayımı yapıldı.
• Dirlik sistemi kaldırılarak memurlara maaş bağlandı. Senedi ittifak yapıldı.

Senedi ittifak : 2. Mahmut ayanlarının varlığını kabul ediyor kendi yetkilerini sınırlandırıyordu.

• Osmanlı ilk defa demokrasileşme yolunda adım atmıştır.

Eğitim alanında yapılan yenilikler :

• Mektebi tıbbiye ve mektebi harbiye açıldı.
• Avrupaya öğrenciler gönderildi. Rüştiye okulları açıldı.(ortaokul)
• Medreselerin yanında Avrupa tarzı okullar açıldı. Mehter takımı yerine mızıka-i humuyun kuruldu.
• Mektebi ulüm-u edebiye, mektebi maarif-i adliye kuruldu.
• Takvim-i vakayi adlı ilk resmi gazete çıkarıldı. İlk öğretim zorunlu hale geldi. Enderun kaldırıldı.

Tanzimat fermanı (3 kasım 1939) :

• Amaç :merkezi otoriteyi güçlendirmek istememsi. Devletin eski gücüne kavuşmak arzusu.
• Avrupanın iç işlerimize karışmasını önlemek. Milliyetçi düşüncesi ile ortaya çıkan ayaklanmalara çözüm bul.
• Boğazlar ve mısır sorunlarını Osmanlı devleti lehine çevire bilmek için Avrupanın desteğini sağlamak.
• Mustafa reşit paşanın hazırlamış olduğu Tanzimat fermanı, Gülhane parkında padişah, devlet adamları, elçiler ve halkın önünde okundu. Bu yüzden fermana Gülhane hattı hümayunu da denir.
• Buna göre ; Müslüman, hristiyan, ve Musevi halkından mal , ırz ve namus güvenliği sağlanacaktı.
• Kanun önünde herkez eşit sayılacak mahkemeler açık yapılacak, karma mahkemeler kurulacaktı.
• Askere alma işleri düzene koyulacaktı. Vergiler herkesin gelirine göre toplanacaktı.
• Herkes mal mülk sahibi olabilecek, satabilecek veya çocuklarına bıraka bilecekti.
• Devlet halkın malına el koyma usulü kesin olarak kaldırıldı. Rüşvet ve iltimas önlenecekti.
• Başta padişah olmak üzere herkes fermanın maddelerine uyacaktı.
• Tanzimat fermanı ile ; hukukun üstünlüğü benimsendi. Padişah yetkileri kısıtlandı.
• Askerlik ocak sistemi olmaktan çıktı vatan hizmeti haline geldi.
• Anayasal rejimine geçişte önemli bir adım atıldı. Halkın mülkiyet hakkı güvence altına alındı.
• Bu ferman halkın isteği sonucu değil padişahın ihsanı olarak ilan edilmiştir.

Tanzimat fermanına tepkiler : Müslümanların ve gayrimüslimlerin eşit olma düşüncesi Müslümanlarca tepkiyle karşılandı. Cidde ve Suriyede olaylar çıktı.

• Rumlar diğer hristiyanlarla aynı konumda olacakları için memnun almadılar.
• Rusya, bu durumdan Osmanlı devleti için olumlu sonuçlar doğura bileceği için iç işlerine müdahale etmek için bahanesi kalmadığından memnun kalmadı.

Islahat fermanı (18 şubat 1856) :

• Osmanlı devleti avrupanın iç işlerine karışmamasını engellemek, rusyanın balkanlardaki halkı kışkırtmasını önlemek maksadı ile ıslahat fermanını ilan etmiştir.
• Buna göre ; herkesin can, mal, ırzı korunacak
• Mahkemeler herkesin gözü önünde açık bir şekilde yapılacak ve herkes kanun önünde eşit sayılacak.
• Gayrimüslimler devlet memuru olabilecek, askeri hizmetlere ve okullara alına bilecek. Vergi eşit olacak.
• Gayrimüslimlere din ve vicdan hürriyeti tanınacak, okul kilise hastanen gibi kuruluşlar kurulacak ve eskileri tamir edilecek. Gayrimüslimler askerlik için nakdi bedel ödeyebilecek.
• İltizam usulü kaldırılacak. Herkes banka ve şirket kurabilecek. Azınlıklara inanç özgürlüğü saglanacak.

Islahat fermanı ile ; bütün bunlara rağmen Avrupa bizim iç işlerimize karışmışlardır.

• Bu ferman Osmanlı vatandaşları arasındaki eşitlik sağlanmıştır. Azınlık hakları genişletilmiştir.
• Azınlıkların açtığı okullar ve kurumlar, ulusal karekterdeki, ayaklanmaların çıkmasında etkili olmuştur.

Meşrutiyet dönemi :

1. meşrutiyet (23aralık 1876) :

• Tanzimat ve ıslahat fermanları istenilen sonucu vermedi. Osmanlı devleti hala sosyal, siyasi ve ekonomik yönden zayıf durumdaydı. Devlet bu durumu, türk aydınlarını mevcut durumunu düzeltmek için harekete ğ ğeçmeye ve çözüm aramaya yöneltti. Devletin bu kütü durumundan meşrutiyet yöntemi ile kurtara bileceğini düşünen genç Osmanlılar (jön Türkleri) bu yönde değişiklik yapılmasını istediler.
• Genç Osmanlılar, avrupaya gönderilen öğrencilerdendir. Bunlar arasında Namık kemal, ziya paşa, kişilerde vr
• Mithat paşa ve yandaşları meşrutiyeti kabul etmeyen Abdülazizi tahttan indirip, yerine 5. muratı getirmiş. 5. muratında rahatsızlanması sonucu 2. Abdülhamit meşrutiyeti ilan edeceği vaadiyle tahta geçmiştir.
• 2. Abdülhamit, Mithat paşayı sadrazam yaptı. Mithat paşanın bakanlığında bir kurul oluşturuldu. Bu kurul Osmanlıların Osmanlının ilk ana yasası olan kanuni esasiyi hazırladı. (23 aralık 1876) ve kabul edildi.

Kanun-i esasiye göre;

• Osman oğluları ailesinin en büyük saltanatın ve hilafetin sahibidir. Devlet dini İslamdır. Resmi dili Türkçedir.
• Ayan meclisi üyelerini padişah seçerek mebusan meclisi üyelerini halk seçecekti.
• Meclis açma kapatma yetkisi padişaha aittir. Hükümet padişaha karşı sorumludur.
• Padişah, heyeti vükelanın (yürütme) başıdır. Padişah heyeti vükelanın üyelerini görevden alma ve atama hakkına sahiptir.
• Padişah gerektiğinde sürgün edebilir. Mebusan meclisi ile ilk kez seçme ve seçilme hakkına sahip olmuştur. Kanuni esasi ilk anaYS
• Osmanlıcılık fikri uygulanmıştır. İlk kez parlamenter sisteme geçilmiştir. Demokrasileşme yolunda önemli bir adım atılmıştır.
• Bu dönemde bir çok askeri ve sivil okullar açıldı. İstanbul Bağdat yolu hizmete girdi. Avrupadan alınan borçların ödenmesi için düyun-u umumiye teşkilatı kuruldu.